รีเทนเนอร์คืออะไร? ทำไมต้องใส่หลังจัดฟัน

การเดินทางอันยาวนานของการจัดฟันได้สิ้นสุดลง พร้อมกับรอยยิ้มใหม่ที่เรียงตัวสวยงามอย่างที่คุณฝันไว้ หลายคนอาจคิดว่านี่คือจุดสิ้นสุดของกระบวนการ แต่ในความเป็นจริงแล้ว นี่คือการเริ่มต้นของขั้นตอนที่สำคัญไม่แพ้กัน นั่นคือ "การคงสภาพฟัน" ด้วยเครื่องมือที่เรียกว่า รีเทนเนอร์ (Retainer)

บ่อยครั้งที่เกิดคำถามตามมาว่า ทำไมต้องใส่ รีเทนเนอร์? จำเป็นแค่ไหน? และถ้าไม่ใส่จะเกิดอะไรขึ้น? บทความนี้จาก Anytooth Dental Clinic จะมาตอบทุกคำถามสำคัญ เพื่อให้คุณเข้าใจถึงหัวใจของการรักษารอยยิ้มสวยให้คงอยู่กับเราไปตลอดกาล

ความสำคัญของรีเทนเนอร์: ผู้พิทักษ์รอยยิ้มของคุณ

หลังจากถอดเครื่องมือจัดฟัน ฟันของเราจะยังไม่ยึดติดกับกระดูกและเหงือกในตำแหน่งใหม่อย่างสมบูรณ์ มันมีแนวโน้มตามธรรมชาติที่จะเคลื่อนตัวกลับไปยังตำแหน่งเดิมก่อนจัดฟัน หรือที่เรียกว่า "ภาวะฟันล้ม" (Relapse) ซึ่งเป็นสิ่งที่ไม่มีใครอยากให้เกิดขึ้น

รีเทนเนอร์ จึงเข้ามามีบทบาทสำคัญ เปรียบเสมือนผู้พิทักษ์ที่ทำหน้าที่ "ล็อก" ฟันทุกซี่ให้อยู่ในตำแหน่งที่สวยงามตามที่ได้จัดไว้ ช่วยให้กระดูกและเนื้อเยื่อรอบๆ รากฟันได้ปรับตัวและสร้างใหม่จนแข็งแรง การละเลยการใส่ รีเทนเนอร์ ก็เท่ากับว่าเวลาและค่าใช้จ่ายที่ลงทุนไปกับการจัดฟันอาจสูญเปล่าได้ในที่สุด

‍

‍

ประเภทของรีเทนเนอร์

โดยทั่วไป รีเทนเนอร์ที่นิยมใช้กันมีอยู่ 2 ประเภทหลัก ซึ่งมีข้อดีและลักษณะการใช้งานที่แตกต่างกันไป

1. รีเทนเนอร์แบบใส (Clear Retainers):
   • ลักษณะ: เป็นพลาสติกใสที่ออกแบบมาพอดีกับรูปร่างฟันของผู้ใช้แต่ละคน มองจากภายนอกแทบไม่เห็น
   • ข้อดี: สวยงาม, สังเกตเห็นได้ยาก, สามารถถอดเข้า-ออกได้สะดวก
   • ข้อควรระวัง: ต้องดูแลเรื่องความสะอาดเป็นพิเศษ, มีโอกาสแตกหักหรือ 변형ได้หากดูแลไม่ถูกวิธี และอาจต้องเปลี่ยนใหม่ทุกๆ 1-2 ปี
2. รีเทนเนอร์แบบลวด (Hawley Retainers):
   • ลักษณะ: เป็นแบบคลาสสิกที่หลายคนคุ้นเคย ประกอบด้วยฐานอะคริลิกที่แนบไปกับเพดานปาก และมีเส้นลวดโลหะที่พาดผ่านด้านหน้าของซี่ฟัน
   • ข้อดี: แข็งแรงทนทานมาก, สามารถปรับแก้เล็กๆ น้อยๆ ได้, ทำความสะอาดง่ายกว่าแบบใส
   • ข้อควรระวัง: มองเห็นเส้นลวดได้ชัดเจน, อาจส่งผลต่อการพูดเล็กน้อยในช่วงแรกที่ใส่

ทันตแพทย์จะเป็นผู้แนะนำประเภทของ รีเทนเนอร์ ที่เหมาะสมที่สุดสำหรับคุณ โดยพิจารณาจากสภาพการสบฟันและไลฟ์สไตล์การใช้ชีวิต

ต้องใส่รีเทนเนอร์นานแค่ไหน?

นี่คือคำถามยอดฮิตที่ไม่มีคำตอบตายตัว แต่หลักการทั่วไปที่ทันตแพทย์แนะนำคือ:

• ช่วง 6 เดือน - 1 ปีแรก: เป็นช่วงวิกฤตที่ฟันพร้อมจะเคลื่อนกลับมากที่สุด จึงจำเป็นต้องใส่ รีเทนเนอร์ ตลอดเวลา ยกเว้นตอนรับประทานอาหารและแปรงฟัน
• หลังจาก 1 ปีขึ้นไป: เมื่อฟันเริ่มคงที่แล้ว ทันตแพทย์อาจอนุญาตให้ลดความถี่ลง เหลือแค่การใส่เฉพาะตอนนอน
• ระยะยาว: เพื่อผลลัพธ์ที่ดีที่สุด ทันตแพทย์ส่วนใหญ่แนะนำให้ใส่ รีเทนเนอร์ ไปตลอดชีวิต (เฉพาะตอนนอน) เพื่อป้องกันการเปลี่ยนแปลงของฟันที่อาจเกิดขึ้นได้ตามอายุที่เพิ่มขึ้น

วิธีดูแลทำความสะอาดรีเทนเนอร์

การดูแล รีเทนเนอร์ ให้สะอาดเป็นสิ่งสำคัญอย่างยิ่ง เพื่อป้องกันการสะสมของแบคทีเรียและคราบหินปูน ซึ่งนำไปสู่ปัญหากลิ่นปากและโรคในช่องปากได้

• ทำความสะอาดทุกครั้งหลังถอด ด้วยแปรงสีฟันขนนุ่มและสบู่อ่อนๆ หรือน้ำยาล้างจาน (ไม่ควรใช้ยาสีฟัน เพราะมีสารขัดถูที่อาจทำให้รีเทนเนอร์เป็นรอย)
• ล้างด้วยน้ำสะอาดที่อุณหภูมิห้อง (ห้ามใช้น้ำร้อน เพราะจะทำให้พลาสติก 변형)
• อาจแช่ในน้ำยาทำความสะอาดฟันปลอมหรือรีเทนเนอร์สัปดาห์ละ 1-2 ครั้ง
• เมื่อไม่ได้ใส่ ควรเก็บในกล่องที่แห้งและสะอาดเสมอ

การใส่ รีเทนเนอร์ อย่างมีวินัยคือขั้นตอนสุดท้ายที่จะทำให้ การรักษาผลลัพธ์ ของการจัดฟันประสบความสำเร็จอย่างสมบูรณ์แบบ เป็นการลงทุนเล็กๆ น้อยๆ ในแต่ละวัน เพื่อรักษารอยยิ้มที่สวยงามและมั่นใจให้อยู่กับคุณไปตราบนานเท่านาน

‍