การใส่ฟันปลอมไม่ได้เป็นแค่ทางเลือกสำหรับผู้สูงอายุอีกต่อไป แต่กลายเป็นทางออกสำคัญสำหรับผู้ที่ประสบปัญหาสูญเสียฟัน ซึ่งเป็นอวัยวะสำคัญในการเคี้ยวอาหาร ออกเสียง และเสริมบุคลิกภาพอย่างมั่นใจ ไม่ว่าจะเป็นจากอุบัติเหตุ โรคเหงือกอักเสบ ฟันผุรุนแรง หรือการเสื่อมสภาพตามวัย การที่ฟันหลุดหรือถูกถอนไปโดยไม่มีการทดแทน อาจส่งผลกระทบต่อชีวิตประจำวันมากกว่าที่คิด
ไม่เพียงแค่ส่งผลต่อการเคี้ยวอาหารและระบบย่อย การสูญเสียฟันยังอาจทำให้เกิดการออกเสียงผิดเพี้ยน ใบหน้าเปลี่ยนรูป และความมั่นใจลดลง ปัญหาเหล่านี้สามารถแก้ได้ด้วยการเลือกใช้ฟันปลอมอย่างเหมาะสม ทั้งในด้านการใช้งาน สุขภาพช่องปาก และภาพลักษณ์โดยรวม บทความนี้จะพาคุณไปรู้จักกับประเภทของฟันปลอม เพื่อให้คุณเข้าใจในขั้นตอนการรักษามากขึ้น
ทำไมการทำฟันปลอมจึงเป็นทางเลือกที่สำคัญ?
เพื่อแก้ปัญหาการสูญเสียฟัน การทำฟันปลอมเป็นทางเลือกที่ได้รับความนิยม และได้รับการยอมรับทางทันตกรรมมาอย่างยาวนาน ฟันปลอมไม่เพียงแต่ช่วยเติมเต็มช่องว่างในช่องปากที่หายไป แต่ยังช่วยคืนความสามารถในการเคี้ยวอาหารให้กลับมาใกล้เคียงปกติ ช่วยปรับปรุงการออกเสียง และยังช่วยรักษารูปหน้าให้ดูสมดุลมากขึ้น
นอกจากนี้เทคโนโลยีด้านทันตกรรมมีการพัฒนาไปมาก ทำให้ฟันปลอมมีหลายรูปแบบ และมี คุณภาพดีขึ้น คุณสามารถเลือกได้ทั้งแบบฟันปลอมถอดได้ และฟันปลอมแบบติดแน่น ซึ่งแต่ละแบบมีข้อดีและเหมาะกับสภาพช่องปากของแต่ละบุคคล การเลือกฟันปลอมที่เหมาะสมจึงควรอยู่ภายใต้คำแนะนำของ ทันตแพทย์ เพื่อให้ได้ผลลัพธ์ที่ดีและใช้งานได้อย่างมีประสิทธิภาพ
ประเภทของฟันปลอมที่ต้องรู้ก่อนเลือกทำ
เมื่อพูดถึงการทำฟันปลอม หลายคนอาจไม่แน่ใจว่าควรเลือกแบบไหนให้เหมาะสมกับตนเอง ปัจจุบันฟันปลอมสามารถแบ่งออกเป็นสองประเภทหลัก ได้แก่ ฟันปลอมถอดได้ (Removable Dentures) และฟันปลอมติดแน่น (Fixed Dentures) ซึ่งแต่ละแบบมีคุณสมบัติ ข้อดี-ข้อเสีย และการดูแลที่แตกต่างกัน ก่อนตัดสินใจทำ คุณควรเข้าใจรายละเอียดของแต่ละประเภทให้ชัดเจนเพื่อเป็นตัวเลือกในการรักษาให้เหมาะกับช่องปากของตนเอง
ฟันปลอมถอดได้ (Removable Dentures)
ฟันปลอมถอดได้เป็นตัวเลือกที่ได้รับความนิยม โดยเฉพาะในผู้ที่สูญเสียฟันหลายซี่หรือทั้งปาก เนื่องจากมีราคาที่ค่อนข้างประหยัด สามารถถอดออกมาทำความสะอาดได้ง่ายด้วยตนเอง และไม่ต้องผ่านกระบวนการผ่าตัด
ฟันปลอมถอดได้แบ่งออกเป็น 2 ประเภทหลัก ได้แก่
1. ฟันปลอมทั้งปาก เหมาะสำหรับผู้ที่สูญเสียฟันทั้งหมด ไม่เหลือฟันธรรมชาติเลย ฟันปลอมประเภทนี้ออกแบบให้พอดีกับเหงือกและขากรรไกร โดยใช้แรงดูดจากเหงือกเป็นหลักในการยึดให้อยู่กับที่
2. ฟันปลอมบางส่วน เหมาะสำหรับผู้ที่ยังมีฟันธรรมชาติหลงเหลืออยู่บางซี่ ฟันปลอมประเภทนี้มักมีโครงสร้างที่มีตะขอหรือคลิปโลหะเพื่อช่วยยึดติดกับฟันจริง ทำให้มั่นคงขึ้น
ฟันปลอมติดแน่น (Fixed Dentures)
ฟันปลอมติดแน่นเป็นตัวเลือกที่ให้ความรู้สึกใกล้เคียงกับฟันธรรมชาติมากที่สุด ไม่ต้องถอดเข้าออกเหมือนฟันปลอมถอดได้ มีความแข็งแรงและมั่นคงสูง เหมาะสำหรับผู้ที่ต้องการใช้งานระยะยาวโดยไม่ต้องกังวลเรื่องฟันปลอมหลุด
ฟันปลอมติดแน่นมีให้เลือก 2 ประเภทหลัก ได้แก่
1. สะพานฟัน (Dental Bridge) เป็นการใช้ฟันปลอมที่ยึดติดกับฟันธรรมชาติซี่ข้างเคียง โดยทันตแพทย์จะกรอฟันข้างเคียงให้เล็กลงเพื่อใช้เป็นหลักยึดสะพานฟันในลำดับต่อไป
2. รากฟันเทียม (Dental Implant) เป็นวิธีที่มีความแข็งแรงและให้ผลลัพธ์ใกล้เคียงฟันธรรมชาติมากที่สุด โดยการฝังรากเทียมลงในกระดูกขากรรไกร จากนั้นจึงติดตั้งครอบฟันไว้ด้านบน ทำให้สามารถใช้งานได้เหมือนฟันจริง
ข้อดีข้อเสีย ฟันปลอมถอดได้ VS ฟันปลอมติดแน่น
ฟันปลอมถอดได้ (Removable Dentures)
ข้อดี
- มีราคาถูกกว่าฟันปลอมติดแน่น
- กระบวนการทำไม่ยุ่งยาก ใช้เวลาไม่นาน
- สามารถถอดออกมาทำความสะอาดได้ง่าย
ข้อเสีย
- อาจรู้สึกไม่กระชับในช่วงแรก ต้องใช้เวลาปรับตัว
- มีโอกาสเคลื่อนที่ขณะพูดหรือเคี้ยวอาหาร
- ต้องดูแลเป็นพิเศษ เนื่องจากหากทำความสะอาดไม่ดี อาจเกิดการสะสมของเชื้อโรค
ฟันปลอมติดแน่น (Fixed Dentures)
ข้อดี
- มีความมั่นคง แข็งแรง ไม่ต้องกังวลเรื่องฟันปลอมหลุด
- ให้ความรู้สึกเหมือนฟันจริง สามารถเคี้ยวอาหารได้ดี
- ดูแลรักษาเหมือนฟันธรรมชาติ ไม่ต้องถอดออก
ข้อเสีย
- มีราคาสูงกว่าฟันปลอมถอดได้
- ใช้เวลาดำเนินการนานกว่า โดยเฉพาะรากฟันเทียมที่ต้องรอกระดูกขากรรไกรยึดติดกับรากเทียม
- กรณีสะพานฟัน ต้องมีการกรอฟันข้างเคียง ซึ่งอาจส่งผลต่อสุขภาพฟันธรรมชาติ
ควรเลือกฟันปลอมแบบไหนดี?
การเลือกฟันปลอมที่เหมาะสมขึ้นอยู่กับปัจจัยหลายประการ เช่น
- จำนวนฟันที่หายไป หากสูญเสียฟันทั้งปาก ฟันปลอมถอดได้อาจเป็นทางเลือกที่คุ้มค่า แต่หากสูญเสียฟันเพียงไม่กี่ซี่ ฟันปลอมติดแน่นอาจเป็นตัวเลือกที่ดีกว่า
- งบประมาณ ฟันปลอมถอดได้มักมีราคาถูกกว่า ในขณะที่รากฟันเทียมเป็นทางเลือกที่มีค่าใช้จ่ายสูงแต่ให้ผลลัพธ์ที่ดีที่สุด
- ความสะดวกในการดูแล ฟันปลอมถอดได้ต้องถอดออกมาทำความสะอาดเป็นประจำ ส่วนฟันปลอมติดแน่นสามารถแปรงฟันตามปกติได้เลย
ขั้นตอนการทำฟันปลอม
การทำฟันปลอม เป็นกระบวนการที่ต้องอาศัยความละเอียดและความเชี่ยวชาญของทันตแพทย์ เพื่อให้ผลลัพธ์ออกมาสมบูรณ์แบบที่สุด ฟันปลอมที่ดีควรมีความกระชับ สวมใส่สบาย และสามารถใช้งานได้อย่างเป็นธรรมชาติ ซึ่งขั้นตอนในการทำฟันปลอมมีหลายขั้นตอนตั้งแต่การตรวจสุขภาพช่องปาก พิมพ์ฟัน ทดลองใส่ ไปจนถึงการติดตั้งและดูแลภายหลัง
1. ปรึกษาทันตแพทย์ (Consultation & Examination)
ก่อนเริ่มทำฟันปลอมจำเป็นต้องปรึกษาทันตแพทย์ เพื่อทำการวางแผนการรักษา ไปจนถึงการดูแลหลังทำฟันปลอม และตรวจสุขภาพช่องปากของคนไข้โดยละเอียด เพื่อให้มั่นใจว่าฟันปลอมที่ต้องการทำนั้นเหมาะสมกับช่องปาก สามารถใช้งานได้อย่างมีประสิทธิภาพ
- ตรวจสภาพฟันและกระดูกขากรรไกร: ทันตแพทย์จะตรวจสอบสภาพฟัน เหงือก และขากรรไกรของคนไข้ ว่ามีปัญหาอะไรที่ต้องแก้ไขก่อนหรือไม่ เช่น โรคเหงือก การติดเชื้อหรือความแข็งแรงของกระดูกขากรรไกรสำหรับการฝังรากฟันเทียม
- ถ่ายภาพเอกซเรย์เพื่อตรวจสุขภาพช่องปาก: การเอกซเรย์เป็นขั้นตอนสำคัญในการวิเคราะห์โครงสร้างของกระดูกขากรรไกรและฟันที่เหลืออยู่ ช่วยให้ทันตแพทย์สามารถวางแผนการรักษาได้อย่างแม่นยำ และให้คุณเข้าใจในขั้นตอนการรักษาชัดเจน
- วางแผนการทำฟันปลอมที่เหมาะสมกับคนไข้: หลังจากการตรวจ ทันตแพทย์จะให้คำแนะนำเกี่ยวกับประเภทของฟันปลอมที่เหมาะสมที่สุดกับคนไข้ ไม่ว่าจะเป็นฟันปลอมถอดได้ หรือฟันปลอมแบบติดแน่น พร้อมทั้งอธิบายรายละเอียดของกระบวนการ ค่าใช้จ่าย และแนวทางการดูแล
2. พิมพ์ฟันและออกแบบฟันปลอม (Impression & Design)
หลังจากวางแผนการรักษาแล้ว ขั้นตอนต่อไปคือการพิมพ์ฟันเพื่อสร้างแบบจำลองของฟันปลอมให้เหมาะกับโครงสร้างช่องปากของคนไข้
- การพิมพ์ฟันเพื่อสร้างแบบจำลอง: ทันตแพทย์จะใช้วัสดุพิมพ์ฟันพิเศษเพื่อทำแม่พิมพ์ของช่องปาก ซึ่งแม่พิมพ์นี้จะถูกนำไปใช้สร้างฟันปลอมที่มีความพอดีกับเหงือกและขากรรไกรของคนไข้
- การเลือกวัสดุและสีของฟันปลอมให้เหมาะกับฟันจริง: ฟันปลอมมีวัสดุให้เลือกหลายประเภท เช่น อะคริลิก หรือเซรามิก ทันตแพทย์จะช่วยเลือกวัสดุที่เหมาะสมกับฟันคนไข้ ทั้งในแง่ของความแข็งแรง ความสวยงาม ความใกล้เคียงของสีฟัน และงบประมาณที่ตั้งไว้
3. ทดลองใส่ฟันปลอม (Try-in Stage)
ก่อนจะผลิตฟันปลอม คนไข้จะต้องทดลองใส่โมเดลฟันปลอมเพื่อเช็กความพอดี และปรับแต่งให้เข้ากับช่องปาก ทันตแพทย์จะให้คนไข้ลองใส่ฟันปลอมต้นแบบ เพื่อดูว่าพอดีกับเหงือกและขากรรไกรหรือไม่ รวมถึงทดสอบการสบฟัน และความสะดวกในการพูดและเคี้ยวอาหารก่อนผลิตตัวจริง หากพบว่าฟันปลอมยังไม่พอดีหรือมีจุดที่ต้องแก้ไข ทันตแพทย์จะปรับแต่งจนกว่าฟันปลอมจะเข้ากับช่องปากของคนไข้มากที่สุด
4. ผลิตฟันปลอมและใส่ให้คนไข้ (Fabrication & Final Fitting)
เมื่อผ่านการทดลองใส่แล้ว ฟันปลอมจะถูกผลิตขึ้นจากวัสดุที่เลือก และติดตั้งให้กับคนไข้ ช่างทันตกรรมจะใช้แบบจำลองที่ได้จากการพิมพ์ฟัน มาสร้างฟันปลอมโดยใช้วัสดุที่เลือกไว้ในขั้นตอนก่อนหน้า จากนั้นจึงเริ่มติดตั้งและปรับแต่งฟันปลอมให้เข้ากับช่องปาก โดยทันตแพทย์จะติดตั้งฟันปลอมให้กับคนไข้ พร้อมทั้งตรวจสอบความกระชับและความสบายในการใช้งาน หากมีจุดที่ต้องแก้ไขจะทำการปรับแต่งให้เหมาะสม เพื่อให้คนไข้ได้ฟันปลอมที่เหมาะสมกับช่องปากมากที่สุด
นอกจากนี้ คุณยังต้องเข้าใจถึงวิธีการดูแลรักษาฟันปลอมหลังติดตั้งเสร็จ เพื่อยืดระยะการใช้งาน และป้องกันไม่ให้เกิดการผิดพลาดในการรักษา ซึ่งอาจส่งผลกระทบโดยตรงต่อคุณ

วิธีดูแลฟันปลอมหลังทำเสร็จ
หลังจากที่คุณได้รับฟันปลอมแล้ว การดูแลรักษาให้ถูกต้องเป็นสิ่งสำคัญ เพราะไม่เพียงแต่ช่วยให้ฟันปลอมมีอายุการใช้งานยาวนานขึ้นแต่ยังช่วยให้สุขภาพช่องปากของคุณอยู่ในสภาพที่ดี ป้องกันปัญหาต่าง ๆ เช่น การระคายเคือง เหงือกอักเสบ หรือการสะสมของคราบแบคทีเรีย ที่จะตามมาภายหลัง
ฟันปลอมแต่ละประเภทไม่ว่าจะเป็น ฟันปลอมถอดได้ หรือฟันปลอมแบบติดแน่น ต่างก็มีวิธีการดูแลที่แตกต่างกัน ดังนั้น การทำความสะอาด และการตรวจเช็กอย่างสม่ำเสมอจึงเป็นสิ่งที่ไม่ควรมองข้าม เพื่อสุขภาพฟันปลอมและสุขภาพของช่องปาก
1. วิธีทำความสะอาดฟันปลอม
ฟันปลอมแบบถอดได้: จำเป็นต้องทำความสะอาดเป็นประจำ เนื่องจากคราบอาหารและแบคทีเรียสามารถสะสมอยู่บนผิวฟันปลอมและเป็นสาเหตุของกลิ่นปาก รวมถึงปัญหาเกี่ยวกับเหงือกและเนื้อเยื่อในช่องปาก
ขั้นตอนการทำความสะอาดฟันปลอมถอดได้
- ถอดฟันปลอมออกหลังรับประทานอาหาร เพื่อป้องกันการสะสมของเศษอาหาร
- ล้างฟันปลอมด้วยน้ำสะอาด ห้ามใช้น้ำร้อนเด็ดขาด เพราะอาจทำให้ฟันปลอมเสียรูปทรง
- ใช้แปรงขนนุ่มทำความสะอาด และยาสีฟันสูตรอ่อนโยนหรือสบู่เหลวแทนยาสีฟันทั่วไป เพราะยาสีฟันบางชนิดมีสารกัดกร่อนที่อาจทำให้ฟันปลอมเป็นรอย
- แช่ฟันปลอมในน้ำยาฆ่าเชื้อ ช่วยกำจัดเชื้อแบคทีเรียและลดกลิ่นไม่พึงประสงค์
- เช็ดให้แห้งก่อนใส่กลับเข้าไปในปาก และตรวจสอบว่าไม่มีเศษอาหารตกค้างก่อนใส่
ข้อควรระวัง
- ห้ามใช้น้ำร้อนแช่ฟันปลอมเพราะอาจทำให้วัสดุเสียรูป
- ห้ามใช้แปรงขนแข็งขัดฟันปลอมเพราะอาจทำให้พื้นผิวเป็นรอย
- หลีกเลี่ยงการใช้ยาสีฟันที่มีเม็ดสครับเพราะอาจทำให้ฟันปลอมสึกกร่อน
ฟันปลอมติดแน่น: ฟันปลอมแบบติดแน่น เช่น สะพานฟัน หรือรากฟันเทียม สามารถทำความสะอาดได้เหมือนฟันธรรมชาติ แต่ต้องให้ความสำคัญกับการใช้ไหมขัดฟันและแปรงซอกฟันเพื่อทำความสะอาดบริเวณที่แปรงสีฟันเข้าถึงยาก
ขั้นตอนการทำความสะอาดฟันปลอมติดแน่น
- แปรงฟันอย่างน้อยวันละ 2 ครั้ง โดยใช้แปรงสีฟันขนนุ่มและยาสีฟันที่ไม่มีสารกัดกร่อน
- ใช้ไหมขัดฟันหรือแปรงซอกฟัน เพื่อทำความสะอาดบริเวณใต้สะพานฟันและซอกฟัน
- ใช้น้ำยาบ้วนปากเป็นประจำ เพื่อฆ่าเชื้อแบคทีเรียและลดคราบพลัค
- หลีกเลี่ยงการเคี้ยวอาหารแข็งมาก ๆ เช่น กระดูกแข็ง หรือถั่วที่เปลือกแข็ง เพราะอาจทำให้ฟันปลอมแตกหักได้
2. คำแนะนำในการใช้งานช่วงแรก
ฟันปลอมเป็นสิ่งแปลกใหม่สำหรับช่องปากของคุณ ดังนั้น จึงต้องใช้เวลาปรับตัวอย่างมาก โดยเฉพาะในช่วงแรกที่เริ่มใช้งาน อาจมีอาการไม่สบายตัวหรือรู้สึกแปลกไปบ้าง ซึ่งเป็นเรื่องปกติไม่ต้องกังวล
เคล็ดลับสำหรับการปรับตัวในช่วงแรก
- พูดให้มากขึ้น ซึ่งการพูดออกเสียงอาจรู้สึกไม่เป็นธรรมชาติในช่วงแรก ลองฝึกพูดหน้ากระจกหรืออ่านหนังสือออกเสียงเพื่อให้ลิ้นและปากปรับตัวเข้ากับฟันปลอม
- เคี้ยวอาหารอย่างระมัดระวังโดยเริ่มจากอาหารเนื้อนุ่ม หลีกเลี่ยงอาหารเหนียวหรือแข็งในช่วงแรก
- อย่ากัดหรือดึงฟันปลอมด้วยฟันหน้า เพราะอาจทำให้ฟันปลอมเสียหาย หรือทำให้ฟันปลอมหลวม
- หากรู้สึกเจ็บหรือระคายเคือง ควรปรึกษาทันตแพทย์ บางครั้งอาจต้องปรับแต่งฟันปลอมให้กระชับขึ้น
ข้อห้ามที่ควรระวัง
- หลีกเลี่ยงการเคี้ยวหมากฝรั่งหรืออาหารเหนียว เพราะอาจทำให้ฟันปลอมขยับได้
- ห้ามใส่ฟันปลอมขณะนอนหลับ กรณีฟันปลอมสามารถถอดได้ เพราะอาจทำให้เกิดแรงกดบนเหงือกและเป็นสาเหตุของการระคายเคือง
3. การเข้าพบทันตแพทย์เพื่อตรวจเช็ก
แม้ว่าฟันปลอมจะช่วยให้คุณกลับมายิ้มและใช้งานฟันได้ตามปกติ แต่ก็ต้องได้รับการตรวจเช็กเป็นระยะ เพื่อให้มั่นใจว่ายังสามารถใช้งานได้ดี และไม่มีปัญหาสุขภาพช่องปากอื่น ๆ ตามมา
ช่วงเวลาที่ควรพบทันตแพทย์
- ช่วง 1-2 สัปดาห์แรกหลังใส่ฟันปลอม หรือตามเวลาที่ทันตแพทย์นัด เพื่อตรวจสอบว่าฟันปลอมพอดีหรือไม่ และมีอาการระคายเคืองหรือไม่
- ทุก ๆ 6 เดือน – 1 ปี ควรเข้ารับการตรวจเช็กสุขภาพฟันปลอม และทำความสะอาดโดยทันตแพทย์
ในบางกรณีฟันปลอมอาจมีการเสื่อมสภาพหรือหลวมเมื่อใช้งานไปนาน ๆ การพบทันตแพทย์จะช่วยให้สามารถแก้ไขปัญหาได้อย่างรวดเร็ว ดังนั้น คุณควรเลือกคลินิกที่น่าเชื่อถือ และมีเครื่องมีการรักษาครบครัน เพื่อให้ตลอดการเข้ารับบริการคุณจะได้รับการดูแลที่ดีที่สุด
อยากทำฟันปลอมเลือกคลินิกไหนดี?
Anytooth คลินิกทันตกรรม สุขสวัสดิ์ เราใส่ใจในทุกรายละเอียดของการทำฟันปลอม ตั้งแต่การประเมินโดยทันตแพทย์เฉพาะทาง การเลือกใช้วัสดุคุณภาพระดับสากล ไปจนถึงการดูแลหลังการรักษาอย่างใกล้ชิด พร้อมเทคโนโลยีที่ทันสมัยและราคาเป็นกันเอง สามารถแบ่งจ่ายได้ เพื่อให้คุณมั่นใจได้ว่า จะได้รับฟันปลอมที่พอดี ใช้งานได้จริง และส่งเสริมคุณภาพชีวิตของคุณในระยะยาว
ติดตามข่าวสารและบริการเพิ่มเติมจาก Anytooth ได้ที่นี่
จองคิวปรึกษาทันตแพทย์เฉพาะทางที่ Anytooth
ช่องทางการติดต่อ
Tel. 087-112-8888
Line ID: @anytooth