Home
/
สาระน่ารู้เกี่ยวกับสุขภาพฟัน
/
ครอบฟัน คืออะไร? ฟื้นฟูฟันเสียให้แข็งแรง
June 20, 2025

ครอบฟัน คืออะไร? ฟื้นฟูฟันเสียให้แข็งแรง

การครอบฟัน คือ วิธีการทางทันตกรรมที่ช่วยฟื้นฟูฟันที่ผุ แตก หรือเสียหายจากการใช้งานให้กลับมาแข็งแรงและสวยงามอีกครั้ง โดยการทำปลอกฟันครอบทับบนฟันซี่เดิม ซึ่งช่วยเพิ่มความทนทานให้กับฟันที่ได้รับความเสียหายและเพิ่มความมั่นใจในการใช้งานฟันได้อย่างมีประสิทธิภาพ การครอบฟันมักจะถูกเลือกใช้ในกรณีที่การอุดฟันธรรมดาไม่สามารถทำได้ในฟันที่มีความเสียหายมาก เช่น ฟันที่ผุรุนแรง ฟันที่แตก หรือฟันที่รักษารากฟันแล้ว

ฟันครอบ หรือ Dental Crown นั้นสามารถทำได้จากวัสดุหลายประเภท เช่น โลหะ เซรามิก หรือวัสดุผสมที่มีคุณสมบัติแตกต่างกันไป ซึ่งแต่ละประเภทของวัสดุจะเหมาะกับฟันในแต่ละตำแหน่งแตกต่างกันไป เช่น ฟันกรามที่ต้องรับแรงบดเคี้ยวมากอาจเลือกวัสดุที่ทนทานเป็นพิเศษ ขณะที่ฟันหน้าที่ต้องการความสวยงามและความกลมกลืนกับฟันธรรมชาติอาจเลือกเซรามิกหรือวัสดุที่มีลักษณะคล้ายฟันจริงมากที่สุด บทความนี้ จะอธิบายให้เข้าใจง่าย ๆ พร้อมครอบคลุมทุกประเด็นสำคัญเกี่ยวกับการรักษาด้วยการ ครอบฟัน

การครอบฟัน คืออะไร?

การครอบฟัน เป็นกระบวนการทางทันตกรรมที่ใช้วัสดุพิเศษเพื่อเคลือบหรือ ครอบฟัน ที่เสียหาย โดยวัสดุที่ใช้มักจะเป็นเซรามิก โลหะ เรซิน หรือวัสดุผสมชนิดต่าง ๆ ซึ่งได้รับการออกแบบให้เหมาะสมกับฟันของแต่ละบุคคล เพื่อการรักษาฟันที่ได้รับความเสียหายจากการผุ ฟันที่สึกจากการใช้งาน หรือฟันที่ผ่านการรักษารากฟันและไม่สามารถอุดฟันได้ตามปกติ การครอบฟันจึงเป็นวิธีการที่มีประสิทธิภาพในการฟื้นฟูฟันที่เสียหายให้กลับมาใช้งานได้ตามปกติ

การครอบฟันไม่เพียงแต่ช่วยให้ฟันกลับมาแข็งแรงและสามารถใช้งานได้เหมือนเดิม แต่ยังช่วยให้ฟันดูมีรูปลักษณ์ที่สวยงามและใกล้เคียงฟันธรรมชาติที่สุด การครอบฟัน จึงเป็นวิธีที่ไม่เพียงแต่รักษาฟันให้แข็งแรง แต่ยังช่วยเสริมสร้างความมั่นใจในรอยยิ้มของคุณ ด้วยความที่วัสดุที่ใช้ในการครอบฟันมีความทนทานสูง การครอบฟันจึงเป็นการแก้ไขปัญหาฟันเสียที่ยาวนานและสามารถใช้งานได้ตลอดอายุการใช้งานของฟัน

ทั้งนี้ ฟันที่ได้รับ การครอบฟัน มักจะได้รับการเสริมความแข็งแรงจากการเคลือบวัสดุที่มีความทนทาน ทำให้ฟันไม่แตกหักหรือเกิดความเสียหายเพิ่มเติม ซึ่งช่วยให้การบดเคี้ยวอาหารทำได้อย่างมีประสิทธิภาพ โดยไม่ต้องกังวลเรื่องการเกิดปัญหาฟันเสียหายซ้ำอีกในอนาคต

ทันตกรรมครอบฟันมีกี่แบบ?

การครอบฟัน สามารถแบ่งออกเป็นหลายประเภทตามวัสดุที่ใช้ โดยหลักๆ จะมี 3 ประเภท ดังนี้

ครอบฟันเซรามิก (Porcelain Crown): เหมาะสำหรับฟันหน้า เพราะวัสดุเซรามิกมีลักษณะที่ใกล้เคียงกับฟันธรรมชาติที่สุด ทั้งในเรื่องสีและความสวยงาม

ครอบฟันโลหะผสม (Porcelain-Fused-to-Metal Crown): ผสมผสานความแข็งแรงของโลหะและความสวยงามของเซรามิก ใช้ได้ทั้งฟันหน้าและฟันกราม

ครอบฟันโลหะล้วน (Gold Crown): เหมาะสำหรับฟันกรามที่ต้องรับแรงบดเคี้ยวสูง เนื่องจากวัสดุโลหะมีความแข็งแรงมาก แต่ไม่สามารถกลมกลืนกับสีฟันได้

นอกจากนี้ยังมี ครอบฟันเรซิน (Composite Crown) และ ครอบฟันสแตนเลส (Stainless Steel Crown) เป็นอีกทางเลือกที่เหมาะสำหรับการใช้ในฟันน้ำนมของเด็กโดยเฉพาะ เนื่องจากมีอายุการใช้งานที่สั้นกว่าประเภทอื่น

ทำไมถึงต้องครอบฟัน?

การครอบฟันเป็นทางเลือกสำคัญในการฟื้นฟูฟันที่เสียหายให้กลับมาใช้งานได้ใกล้เคียงฟันธรรมชาติที่สุด โดยเฉพาะในกรณีที่ไม่สามารถรักษาด้วยวิธีอื่นได้ เช่น การอุดฟันทั่วไป การครอบฟันจะช่วยเสริมความแข็งแรงให้ฟัน ทนต่อแรงบดเคี้ยว และยืดอายุการใช้งานของฟันได้อีกหลายปี เหตุผลหลักที่พบบ่อยในการเลือก ครอบฟัน ได้แก่

ครอบฟัน จึงไม่เพียงแต่ช่วยแก้ไขปัญหาทางกายภาพของฟัน แต่ยังตอบโจทย์ในด้านความงามและความมั่นใจได้อย่างครอบคลุม โดยทันตแพทย์จะเป็นผู้วินิจฉัยว่าแต่ละกรณีเหมาะสมกับการครอบฟันหรือไม่ และควรใช้วัสดุแบบใดให้เหมาะกับตำแหน่งฟันและพฤติกรรมการใช้งานของแต่ละบุคคล

ขั้นตอนการครอบฟัน อย่างละเอียดและครบถ้วนที่สุด

การครอบฟันเป็นวิธีบูรณะฟันที่เสียหายให้กลับมามีรูปร่าง การทำงาน และความสวยงามใกล้เคียงกับฟันธรรมชาติอีกครั้ง โดยมีขั้นตอนที่ต้องอาศัยความแม่นยำและความเชี่ยวชาญของทันตแพทย์ ดังนี้

ครั้งที่ 1: การตรวจวินิจฉัยและเตรียมฟัน

นี่คือขั้นตอนแรกและสำคัญที่สุด ซึ่งทันตแพทย์จะวางแผนการรักษาทั้งหมด

  1. การตรวจและปรึกษา:
    • ทันตแพทย์จะตรวจสุขภาพในช่องปากอย่างละเอียด รวมถึงฟันซี่ที่จะทำการครอบและฟันข้างเคียง
    • การเอกซเรย์ (X-ray): เพื่อประเมินสภาพของรากฟันและกระดูกรอบๆ ว่ามีความแข็งแรงพอหรือไม่ มีการติดเชื้อที่ปลายราก หรือปัญหาอื่นๆ ที่ต้องรักษาก่อนหรือไม่
    • การวางแผนการรักษา: ทันตแพทย์จะอธิบายถึงความจำเป็นในการทำครอบฟัน ทางเลือกของวัสดุที่ใช้ทำครอบฟันแต่ละชนิด (เช่น เซรามิกล้วน, โลหะเคลือบเซรามิก หรือโลหะล้วน) ซึ่งมีข้อดี-ข้อเสียด้านความสวยงาม ความแข็งแรง และราคาแตกต่างกันไป พร้อมทั้งประเมินค่าใช้จ่ายทั้งหมด
  2. การเตรียมฟัน (กรอฟัน):
    • การฉีดยาชา: ก่อนเริ่มกรอฟัน ทันตแพทย์จะฉีดยาชาบริเวณฟันซี่นั้นและเนื้อเยื่อรอบๆ เพื่อให้คุณไม่รู้สึกเจ็บปวดในระหว่างการรักษา
    • การกรอแต่งฟัน: ทันตแพทย์จะใช้เครื่องมือกรอฟันเพื่อลดขนาดของฟันลงทุกด้าน เพื่อให้มีพื้นที่เพียงพอสำหรับสวมครอบฟันลงไปได้อย่างพอดี โดยปริมาณเนื้อฟันที่ถูกกรอออกจะขึ้นอยู่กับประเภทของครอบฟันที่เลือก
    • การสร้างแกนฟัน (ถ้าจำเป็น): ในกรณีที่ฟันผุมากหรือมีการแตกหักใหญ่จนเหลือเนื้อฟันน้อยเกินไป ทันตแพทย์อาจต้องทำการบูรณะแกนฟันขึ้นมาใหม่โดยใช้วัสดุอุดฟันหรือการทำเดือยฟัน (ในฟันที่รักษารากแล้ว) เพื่อเป็นฐานที่แข็งแรงให้ครอบฟันยึดเกาะ
  3. การพิมพ์ปาก หรือ สแกนฟัน 3 มิติ:
    • การพิมพ์ปากแบบดั้งเดิม: ทันตแพทย์จะใช้วัสดุพิมพ์ปากที่มีลักษณะคล้ายดินน้ำมัน กดลงบนฟันที่กรอแล้วและฟันคู่สบ เพื่อให้ได้แบบจำลองที่แม่นยำสำหรับส่งไปยังห้องปฏิบัติการทันตกรรม (แล็บ)
    • การสแกนฟัน 3 มิติ (Digital Impression): เทคโนโลยีสมัยใหม่จะใช้เครื่องสแกนในช่องปาก (Intraoral Scanner) เพื่อเก็บภาพฟันเป็นข้อมูลดิจิทัล 3 มิติ ซึ่งมีความแม่นยำสูง รวดเร็ว และให้ความรู้สึกสบายกว่าการพิมพ์ปากแบบเดิม ไฟล์ที่ได้จะถูกส่งไปยังแล็บทางอินเทอร์เน็ตได้ทันที
  4. การเลือกสีฟัน: ทันตแพทย์จะใช้แผ่นเทียบสีฟัน (Shade Guide) มาเทียบกับสีฟันข้างเคียง เพื่อให้ช่างทันตกรรมสามารถทำสีของครอบฟันให้ออกมากลมกลืนและเป็นธรรมชาติมากที่สุด
  5. การใส่ครอบฟันชั่วคราว:
    • ระหว่างที่รอครอบฟันถาวรจากแล็บ (ซึ่งอาจใช้เวลาประมาณ 1-2 สัปดาห์) ทันตแพทย์จะติดครอบฟันชั่วคราวที่ทำจากอะคริลิกหรือเรซินให้
    • หน้าที่ของครอบฟันชั่วคราว: ช่วยป้องกันฟันที่กรอไว้ไม่ให้เกิดการเสียหายหรือเสียวฟัน, รักษาตำแหน่งของฟันไม่ให้ล้มหรือขยับ และช่วยให้สามารถเคี้ยวอาหารและยิ้มได้ตามปกติ

ระหว่างรอ: การผลิตครอบฟันในห้องปฏิบัติการ

แบบพิมพ์ปากหรือไฟล์สแกน 3 มิติจะถูกส่งไปยังแล็บทันตกรรม ที่ซึ่งช่างเทคนิคทันตกรรมผู้เชี่ยวชาญจะใช้ข้อมูลเหล่านี้สร้างครอบฟันถาวรขึ้นมาทีละชิ้นด้วยความประณีต โดยอาจใช้เทคโนโลยี CAD/CAM (Computer-Aided Design/Computer-Aided Manufacturing) ในการออกแบบและขึ้นรูปครอบฟันจากบล็อกของวัสดุเซรามิก เพื่อให้ได้ชิ้นงานที่มีความพอดีและสวยงามสูงสุด

ครั้งที่ 2: การใส่ครอบฟันถาวร

เมื่อครอบฟันถาวรเสร็จเรียบร้อย ทันตแพทย์จะนัดคุณมาเพื่อทำการติดตั้ง

  1. การรื้อครอบฟันชั่วคราวและทำความสะอาด: ทันตแพทย์จะถอดครอบฟันชั่วคราวออกและทำความสะอาดคราบซีเมนต์ชั่วคราวและสิ่งสกปรกออกจากฟันที่เตรียมไว้
  2. การลองและปรับแต่งครอบฟันถาวร:
    • ทันตแพทย์จะนำครอบฟันถาวรมาลองสวมบนฟันของคุณเพื่อตรวจสอบความแนบสนิทของขอบ, สี, รูปร่าง และที่สำคัญคือ การสบฟัน
    • หากการสบฟันสูงหรือต่ำเกินไป ทันตแพทย์จะทำการกรอปรับแต่งครอบฟันเล็กน้อยเพื่อให้เคี้ยวได้อย่างพอดีและไม่รู้สึกว่ามีอะไรมารบกวน
  3. การยึดครอบฟันอย่างถาวร:
    • เมื่อทุกอย่างลงตัวและคุณพึงพอใจแล้ว ทันตแพทย์จะทำการฉีดยาชาอีกครั้ง (หากจำเป็น) และใช้ซีเมนต์หรือกาวทางทันตกรรมชนิดถาวรทาด้านในของครอบฟัน แล้วสวมลงบนฟันให้เข้าที่
    • ซีเมนต์จะแข็งตัวอย่างรวดเร็ว (บางชนิดอาจใช้แสงพิเศษช่วยกระตุ้น) เพื่อยึดครอบฟันให้ติดแน่นกับเนื้อฟันอย่างถาวร
    • หลังจากนั้น ทันตแพทย์จะกำจัดซีเมนต์ส่วนเกินออกและตรวจสอบการสบฟันเป็นครั้งสุดท้าย

การดูแลและการติดตามผล

เทคโนโลยีสมัยใหม่: ในบางคลินิกที่มีเครื่อง CAD/CAM อาจสามารถทำ "ครอบฟันวันเดียวเสร็จ (One-Day Crown)" ได้ โดยทำการสแกนฟัน ออกแบบ และผลิตครอบฟันด้วยเครื่องกลึงในคลินิก ซึ่งช่วยลดขั้นตอนและจำนวนครั้งที่ต้องมาพบทันตแพทย์ลงได้

ขั้นตอนทั้งหมดนี้ถูกออกแบบมาเพื่อให้การรักษาเป็นไปอย่างราบรื่นและได้ผลลัพธ์ที่ดีที่สุด หากคุณมีความกังวลหรือคำถามใดๆ ควรปรึกษาทันตแพทย์ของคุณโดยตรง

หากต้องการทราบรายละเอียดของแต่ละขั้นตอนอย่างละเอียด สามารถอ่านต่อได้ในบทความ [ขั้นตอนการครอบฟันและการเตรียมตัวก่อนรักษา] ซึ่งเราได้อธิบายทุกกระบวนการทำครอบฟันให้เข้าใจง่ายยิ่งขึ้น

เปรียบเทียบประเภท ครอบฟัน แต่ละแบบ

ข้อดีและข้อควรระวังของการครอบฟัน

การครอบฟันเป็นหนึ่งในวิธีการฟื้นฟูฟันที่ได้รับความนิยมมาก เพราะนอกจากจะช่วยรักษาฟันที่เสียหายให้กลับมาใช้งานได้อย่างมั่นใจแล้ว ยังช่วยเสริมความสวยงามให้กับรอยยิ้มอีกด้วย อย่างไรก็ตาม การครอบฟันก็มีข้อควรระวังที่ควรรู้ก่อนตัดสินใจ เพื่อให้การรักษาได้ผลดีและลดปัญหาที่อาจเกิดขึ้นในภายหลัง

ข้อดีของการครอบฟัน

ข้อควรระวังของการครอบฟัน

อายุการใช้งานของฟันครอบ

ฟันครอบโดยทั่วไปสามารถใช้งานได้ตั้งแต่ 5–15 ปี หรือแม้แต่นานกว่านั้น ขึ้นอยู่กับวัสดุที่ใช้ พฤติกรรมการใช้งาน และการดูแลสุขภาพช่องปากของแต่ละคน หากได้รับการดูแลอย่างเหมาะสม ฟันครอบสามารถอยู่ในสภาพดีได้นานหลายปีโดยไม่ต้องเปลี่ยนใหม่

การดูแลฟันครอบให้ใช้งานได้นานควรเริ่มจากการแปรงฟันอย่างถูกวิธีวันละ 2 ครั้ง ใช้ไหมขัดฟันเป็นประจำ หลีกเลี่ยงการกัดหรือเคี้ยวของแข็ง เช่น น้ำแข็ง กระดูก หรือเมล็ดแข็ง ๆ และเข้ารับการตรวจสุขภาพช่องปากกับทันตแพทย์ปีละ 1–2 ครั้ง เพื่อให้ทันตแพทย์ตรวจสอบความแน่นของฟันครอบและสุขภาพเหงือกอย่างต่อเนื่อง

วิธีดูแลหลังการครอบฟัน

หลังจากติดตั้ง ครอบฟัน เรียบร้อยแล้ว การดูแลรักษาอย่างถูกวิธีจะช่วยให้ฟันครอบอยู่ได้นานและลดโอกาสเกิดปัญหาตามมา

ใครบ้างที่เหมาะกับการครอบฟัน?

การครอบฟันไม่ได้จำกัดแค่ในกรณีฟันผุเท่านั้น แต่ยังเหมาะกับผู้ที่มีปัญหาหลายลักษณะ ดังนี้:

ครอบฟันราคาเท่าไหร่?

ราคาการครอบฟันจะแตกต่างกันไปตามวัสดุที่เลือกใช้และตำแหน่งของฟันที่ทำการรักษา โดยที่ คลินิก Anytooth ราคาเริ่มต้นที่ประมาณ 15,000 บาท ทั้งนี้ปัจจัยที่มีผลต่อราคา มีดังนี้

หากคุณกำลังตัดสินใจทำครอบฟัน แนะนำให้เข้าปรึกษาทันตแพทย์ของเราก่อนเพื่อประเมินอาการและเลือกรูปแบบการรักษาที่เหมาะสม พร้อมทราบราคาที่แน่ชัดก่อนตัดสินใจ

การครอบฟัน คือหนึ่งในวิธีการฟื้นฟูฟันที่ได้รับความนิยมมากที่สุด เพราะสามารถช่วยเสริมความแข็งแรงให้กับฟันที่เสียหาย พร้อมคืนรูปลักษณ์ที่สวยงามใกล้เคียงฟันธรรมชาติ ไม่ว่าจะเป็นกรณีฟันผุลึก ฟันแตก ฟันสึก หรือฟันที่ผ่านการรักษารากมาแล้ว การครอบฟันสามารถช่วยให้คุณกลับมาใช้งานฟันได้อย่างมั่นใจอีกครั้ง

หากคุณกำลังพบกับปัญหาเหล่านี้ Anytooth พร้อมให้บริการทันตกรรมครบวงจร เพื่อเข้าพบทันตแพทย์ประเมินอาการ และวางแผนการรักษาอย่างเหมาะสม ช่วยให้คุณได้รับทางเลือกที่ดีที่สุด ทั้งในแง่ของผลลัพธ์และงบประมาณที่ใช้ตลอดการรักษา

นัดหมายทันตแพทย์ Anytooth ปรึกษาฟรี

ช่องทางการติดต่อเพิ่มเติม 

Tel. 087-112-8888

Line ID: @anytoot

บทความนี้ตรวจสอบโดย

หมอบิว Anytooth2
ทพ.รัชชย ชยางศุ (หมอบิว)
Dr. Ratchaya Chayangsu
ทันตแพทยศาสตรบัณฑิต มหาวิทยาลัยขอนแก่น
วิทยาศาสตรมหาบัณฑิต สาขาวิชาทันตกรรมบูรณะเพื่อความสวยงามและทันตกรรมรากเทียม จุฬาลงกรณ์มหาวิทยาลัย
Preceptorship Program in Advance Implantology, University of California Los Angeles (UCLA), School of Dentistry, USA
Certificate in Invisalign Accreditation
Esthetic & Implant Dentist

นัดหมายทัตแพทย์ Anytooth
ให้คำปรึกษาฟรี!

นัดหมายทำฟัน
หมอบิว Anytooth

ทพ.รัชชย ชยางศุ (หมอบิว)